سایت جـامع آستـان وصـال شامل بـخش های شعر , روایت تـاریخی , آمـوزش مداحی , کتـاب , شعـر و مقـتل , آمـوزش قرآن شهید و شهادت , نرم افزارهای مذهبی , رسانه صوتی و تصویری , احادیث , منویـات بزرگان...

مدح و شهادت حضرت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : داریوش جعفری
نوع شعر : مدح و مرثیه
وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن
قالب شعر : غزل

دلم را کرده‌ای امشب روان سوی خراسانت            دخیلم بسته‌ای با شال غم در کنج ایوانت

تو آن کردی به جان ما که ابراهیم با آتش            کویر خشک با مهر و تولا شد گلستانت


مس دل را طلا کردی به قدر طرفة العینی            بنازم قدرت جادوی بی‌تـمثال چشمانت

تـمـام اولـیا خـدمتگـزاران سـرِ کـویت            گروهی در رواق و عده‌ای هم نیز دربانت

ملائک صف به صف در نوبت فرّاشی صحنت            چه صحنی کاش می‌گفتم که خورشید درخشانت

چه داری در حریمت ای مسیح عترت زهرا            مسیحی‌ها شدند اینجا ز اعجازت مسلمانت

گناه خلق می‌پـوشد قنوت دستهایت؟ نه            غلط گفتم، قنوت زائران یاران محبانت

تمام هستی‌ام را می‌دهم همواره در راهی            که پایانش شوم یکشب به کنج صحن، مهمانت

به پابوسی کس عادت ندارم جز خودت، سلطان            به سودایی که نامم حک شود بین غلامانت

الا ای ضامن آهوی صحرا گوشۀ چشمی            جهان تشنه است بر خیرکثیر طعم احسانت

میان ذرّه ذرّه عـالم هـسـتی اثـر داری            تمام خلقِ عالم تحت هر عنوان ثناخوانت

ندارم وحشت از روزی که وانفساست عنوانش            به یمن دیده‌ای کز روز آغاز است گریانت

به کام تشنۀ شاه شهـیدان گریه‌ها کردم            که در پائین سقاخانه‌ات گردم به قربانت

تو را کشتند با زهری به شکل دانۀ انگور            همانهایی‌که روزی خورده‌اند از تاکِ دستانت

نه تنها جان تو از آتش این زهر می‌سوزد            خدا را، سوخت جان فاطمه از آه سوزانت

نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما به دلیل مغایرت با مضامین زیارت جامعۀ کبیره « وَ وَرَثَةِ الْأَنْبِياءِ، وَ سُلالَةَ النَّبِيِّينَ، وَ صَفْوَةَ الْمُرْسَلِينَ » و عدم رعایت شأن انبیا؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و پیروی از فرامین و آموزه‌های ائمّه، بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.



تـمام انـبـیا خـدمـتگـزاران سـرِ کـویت            گروهی در رواق و عده‌ای هم نیز دربانت



داستان پناه بردن آهو به امام رضا از دست صیاد و ضمانت آن حضرت در نزد صیاد تا رفتن و برگشتن آهو و ... در منابع روایی ما نیامده است؛ لیکن داستان های مشابهی با کمی تفاوت در مورد پیامبر اکرم در صفحه ۸۱ کتاب اعلام الوری طبرسی و در خصوص امام سجاد در صفحات ۳۲۴ کتاب اثبات الوصیله مسعودی و ۲۶۱ جلد ۱ کتاب الخرائج والجرائح قطب راوندی و در خصوص امام صادق در صفحات ۳۷۰ کتاب بصائر الدرجات شیخ صفار و ۱۱۲ جلد ۴۷ بحارالانوار علامه مجلسی نقل شده است که به نظر می آید داستان ساخته شده برای امام رضا ترکیبی از این چند روایت باشد البته ابن حماد از شعرای قرن چهارم در یکی از ابیات قصیده اش اشاره به ضمانت امام رضا از آهو کرده است و ابن شهر آشوب نیز این شعر را در کتاب مناقبش نقل کرده است که این نیز سند روایی محسوب نمی شود دانشنامه امام رضا ج ۱ ص ۲۰۲



الا ای ضامن آهوی صحرا گوشۀ چشمی            جهان تشنه است بر خیرکثیر طعم احسانت